Quang cảnh buổi làm việc
Tham dự buổi làm việc có lãnh đạo các tỉnh Bình Dương, Bình Phước và Thành phố Hồ Chí Minh.
Ông Trần Quang Hùng - Giám đốc Công ty TNHH MTV khai thác thủy lợi Dầu Tiếng - Phước Hòa báo cáo với đoàn công tác
Tại buổi làm việc, Giám đốc Công ty TNHH MTV khai thác thủy lợi Dầu Tiếng - Phước Hòa (Công ty) Trần Quang Hùng cho biết, hồ chứa nước Dầu Tiếng là công trình quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia, phục vụ khai thác đa mục tiêu, có nhiệm vụ phòng, giảm lũ cho vùng hạ du sông Sài Gòn; tích, cấp nước phục vụ cho các nhu cầu sinh hoạt, công nghiệp và sản xuất nông nghiệp các tỉnh Tây Ninh, Bình Dương, Bình Phước, Long An và Thành phố Hồ Chí Minh. Các hoạt động khai thác khoáng sản cát xây dựng, kết hợp phát điện năng lượng mặt trời, trồng rừng, du lịch sinh thái… đã được các địa phương và các cơ quan có thẩm quyền quy hoạch, cấp phép và quản lý theo quy định của pháp luật về thủy lợi và các luật chuyên ngành.
Hiện nay, UBND các tỉnh Tây Ninh, Bình Dương, Bình Phước và Tổng cục Thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) đã cấp tổng cộng 22 giấy phép các loại liên quan đến các hoạt động trong hồ. Trong đó, tỉnh Tây Ninh cấp 14 giấy phép khai thác khoáng sản (hiện còn 11 giấy phép đang hoạt động); tỉnh Bình Dương cấp 7 giấy phép, tỉnh Bình Phước cấp 1 giấy phép. Tổng công suất 803.600m3/năm.
Thời gian qua, Công ty đã phối hợp chặt chẽ với tổ liên ngành các địa phương theo chỉ đạo của UBND các tỉnh tiến hành kiểm tra, chấn chỉnh hoạt động khai thác cát trong hồ Dầu Tiếng đi vào nề nếp, đảm bảo chất lượng nguồn nước phục vụ các nhu cầu. Tuy nhiên, qua kiểm tra phát hiện một số đơn vị chưa thực hiện đầy đủ các quy định của các giấy phép; camera bến bãi, trạm cân được trang bị nhưng chưa đồng bộ và đặt đúng vị trí, thường xuyên không bật thiết bị định vị và truyền dữ liệu về phần mềm cơ sở dữ liệu để các đơn vị có thẩm quyền theo dõi, giám sát hoạt động. Ngoài ra, một số khu vực trong lòng hồ chưa có sóng điện thoại, gây khó khăn trong công tác kết nối dữ liệu.
Ông Hùng cho biết thêm, tới đây, Công ty sẽ lắp đặt các trạm quan trắc chất lượng nước tự động tại các vị trí có nguồn xả thải vào các nhánh sông suối đổ về hồ, kịp thời cảnh báo khi nước hồ có nguy cơ ô nhiễm để có biện pháp ngăn chặn, xử lý.
Tình hình nuôi cá lồng bè tự phát trong lòng hồ Dầu Tiếng tồn tại từ năm 2005 đến nay với 86 hộ đang nuôi khoảng 272 lồng cá các loại (tỉnh Bình Dương 75 hộ, tỉnh Tây Ninh 11 hộ) chưa được các địa phương quy hoạch, quản lý cấp phép, gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự, chất lượng nguồn nước, cản trở dòng chảy, nhất là mất an toàn về tính mạng người và tài sản. Các địa phương đã có biện pháp xử lý nghiêm đối với các trường hợp này.
Mới đây, Quy chế phối hợp giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn với UBND 5 tỉnh, thành phố có liên quan đã được ký kết; Quy chế phối hợp giữa Công ty với 18 xã trong quản lý, khai thác và bảo vệ hệ thống thủy lợi Dầu Tiếng - Phước Hòa đã được thông qua, sắp được ký kết để đi vào thực hiện. Quy chế xác định rõ trách nhiệm, thẩm quyền của các bên liên quan từ công tác quản lý, bảo vệ, cấp phép đến xử lý các trường hợp vi phạm sẽ nâng cao hiệu quả công tác phối hợp trong thời gian tới.
Để khai thác, sử dụng đa mục tiêu, phát huy hiệu lực hiệu quả trong công tác quản lý, bảo vệ đập, hồ chứa, đảm bảo an ninh nguồn nước, ông Trần Quang Hùng kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND các tỉnh, thành nhiều vấn đề. Trong đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phê duyệt đề cương Nhiệm vụ xây dựng đường đặc tính hiện trạng lòng hồ và đánh giá bồi lắng lòng hồ làm cơ sở điều chỉnh lại quy trình vận hành hồ Dầu Tiếng, các địa phương có cơ sở điều chỉnh quy hoạch khoáng sản và phân vùng khai thác. UBND các tỉnh Tây Ninh, Bình Dương, Bình Phước phối hợp xây dựng Đề án phát triển tổng thể đa mục tiêu hồ Dầu Tiếng giai đoạn 2022-2030, tầm nhìn 2050 trình cấp có thẩm quyền phê duyệt nhằm nâng cao hiệu quả khai thác công trình, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương…
Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh Nguyễn Thanh Ngọc khẳng định, Tây Ninh luôn trách nhiệm trong quản lý, khai thác, bảo vệ hồ chứa nước Dầu Tiếng
Tại buổi làm việc, Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh Nguyễn Thanh Ngọc đề xuất, bên cạnh việc đã có Quy chế phối hợp, cần thành lập trạm kiểm soát liên ngành có sự tham gia của Bộ và các địa phương - đây sẽ là lực lượng chuyên trách thực hiện việc tuần tra kiểm soát, phát hiện và xử lý các vi phạm liên quan đến hoạt động khu vực hồ để mang lại hiệu quả cao hơn. Song song đó, tỉnh sẽ đề nghị các nhà mạng tăng cường phủ sóng để công tác kết nối dữ liệu được tốt hơn.
Đồng tình với việc phát triển đàn cá tự nhiên trong lòng hồ, Chủ tịch Nguyễn Thanh Ngọc cũng thống nhất không nuôi lồng bè cá trong hồ; cần xác định rõ cột mốc của lòng hồ để giữ gìn môi trường sinh thái, bảo đảm an toàn hồ đập. Bên cạnh đó, cần quan tâm đầu tư đảm bảo an toàn hồ đập.
Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh khẳng định, Tây Ninh luôn trách nhiệm trong quản lý, khai thác, bảo vệ hồ chứa nước Dầu Tiếng, tỉnh phối hợp cùng các địa phương để thực hiện tốt hơn công tác này trong thời gian tới; đồng thời mong các tỉnh cần chung tay rà soát chặt chẽ các dự án, không để xả thải dẫn đến ô nhiễm nguồn nước đầu nguồn.
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp chỉ đạo phải bảo đảm an toàn tuyệt đối cho hồ, đập
Kết luận buổi làm việc, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cho rằng, trong 7.000 hồ chứa trên cả nước với 70 tỷ m3 nước thì có 6.500 hồ chứa thủy lợi với dung tích 15 tỷ m3, cho thấy, số hồ nhiều nhưng lượng nước không lớn. Tuy nhiên, chỉ riêng hồ Dầu Tiếng đã có 1,5 tỷ m3 nước (chiếm 10% tổng dung tích các hồ thủy lợi cả nước). Với vị trí vô cùng quan trọng, hồ Dầu Tiếng được Trung ương đưa vào công trình an ninh cấp quốc gia. Thực tế, dù đã nỗ lực quản lý nhưng hiện nay vẫn xảy ra một số trường hợp vi phạm.
Theo Thứ trưởng, vấn đề cần quan tâm hiện nay là Tổng cục Thủy lợi kết hợp với Công ty xác định vùng bán ngập để đưa vào quản lý. Tây Ninh là địa phương có diện tích đất bán ngập lớn nhất nên cần quản lý nghiêm ngặt hơn.
Về xác định trách nhiệm trong quản lý khai thác cát, Thứ trưởng khẳng định quan điểm "cơ quan nào cấp giấy phép thì có trách nhiệm và thông báo vi phạm", đảm bảo thực hiện nghiêm kết luận trước đây của Bộ đã đưa ra về vấn đề, đơn vị chỉ được thực hiện khai thác cát khi đã xác định được chính xác trữ lượng mỏ; xác định được sản lượng và kiểm soát được tàu khai thác; thiếu một trong ba điều kiện này là rút giấy phép; thống nhất không nuôi trồng thủy sản trong lòng hồ, do đó, các địa phương cần có biện pháp xử lý số lồng bè cá đang nuôi trong hồ một cách quyết liệt.
Đồng tình với kiến nghị của Công ty, Thứ trưởng chỉ đạo cần thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn tuyệt đối cho hồ, đập và mong rằng, với các quy chế đã ký kết, các địa phương sẽ có sự phối hợp nhịp nhàng hơn để giải quyết dứt điểm các tồn tại hiện nay, tăng hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ và khai thác hồ chứa nước Dầu Tiếng trong thời gian tới.
Nhã Khôi
